Giờ vàng đột quỵ: 4,5 giờ đầu tiên quan trọng cần cấp cứu ngay

Đột quỵ – cụm từ nghe qua đã khiến nhiều người giật mình vì mức độ nguy hiểm của nó. Đây là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên thế giới, đồng thời để lại những di chứng nặng nề cho người sống sót. Nhưng bạn có biết không, trong cơn đột quỵ, có một khoảng thời gian được gọi là “giờ vàng” mà nếu tận dụng tốt, khả năng cứu sống và giảm thiểu hậu quả sẽ tăng lên đáng kể? Đặc biệt, 4,5 giờ đầu tiên sau khi cơn đột quỵ xảy ra được xem là “chìa khóa” quyết định tất cả. Vậy tại sao khoảng thời gian này lại quan trọng đến vậy? Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết này để hiểu rõ hơn và biết cách hành động khi cần thiết nhé!

Đột quỵ là gì mà khiến ai cũng lo lắng?

Trước khi đi sâu vào “giờ vàng đột quỵ”, chúng ta cần hiểu rõ đột quỵ là gì. Nói một cách đơn giản, đột quỵ (hay còn gọi là tai biến mạch máu não) xảy ra khi dòng máu lên não bị gián đoạn. 

Có hai loại chính: đột quỵ thiếu máu cục bộ (do mạch máu bị tắc bởi cục máu đông) và đột quỵ xuất huyết (do mạch máu vỡ, máu tràn ra gây tổn thương não). Dù là loại nào đi nữa, hậu quả đều rất nghiêm trọng: các tế bào não không nhận đủ oxy và chất dinh dưỡng sẽ bắt đầu chết dần chỉ sau vài phút.

  Đột quỵ hay còn gọi là tai biến mạch máu não, là tình trạng gián đoạn dòng máu lên não

Theo thống kê của Bộ Y tế Việt Nam, mỗi năm nước ta có hơn 200.000 ca đột quỵ, trong đó khoảng 50% không qua khỏi. Đáng lo hơn, độ tuổi bị đột quỵ đang ngày càng trẻ hóa, không còn là “bệnh của người già” như trước nữa. Chính vì vậy, việc nhận biết và xử lý kịp thời trong “giờ vàng” trở thành yếu tố sống còn.

Giờ vàng đột quỵ là gì?

“Giờ vàng” trong đột quỵ là khoảng thời gian lý tưởng nhất để can thiệp y tế, giúp cứu sống bệnh nhân và hạn chế tối đa di chứng. Với đột quỵ thiếu máu cục bộ – loại chiếm khoảng 80% các ca – 4,5 giờ đầu tiên được xem là mốc thời gian quan trọng nhất. Đây là lúc các bác sĩ có thể sử dụng thuốc tiêu sợi huyết (như rTPA) để làm tan cục máu đông, khôi phục lưu thông máu lên não. Nếu vượt qua mốc này, hiệu quả điều trị giảm mạnh, thậm chí không còn tác dụng.

Còn với đột quỵ xuất huyết, dù “giờ vàng” có thể kéo dài hơn (lên đến 6 giờ hoặc hơn tùy tình trạng), việc đưa bệnh nhân đến bệnh viện sớm vẫn là yếu tố then chốt để kiểm soát (xuất huyết) và ngăn tổn thương lan rộng. Nói cách khác, thời gian chính là “người bạn” hoặc “kẻ thù” lớn nhất trong cuộc chiến với đột quỵ.

  Giờ vàng đột quỵ là khoảng thời gian lý tưởng để kịp thời cấp cứu và chữa trị cho bệnh nhân bị đột quỵ

Vì sao lại là 4,5 giờ?

Con số 4,5 giờ không phải tự nhiên mà có. Các nghiên cứu y khoa trên thế giới đã chỉ ra rằng, trong khoảng thời gian này, thuốc tiêu sợi huyết có thể phát huy hiệu quả tối đa với đột quỵ thiếu máu cục bộ. Sau 4,5 giờ, vùng não bị tổn thương bắt đầu hoại tử, khả năng phục hồi giảm dần. Với mỗi phút trôi qua mà không được điều trị, khoảng 2 triệu tế bào thần kinh bị mất đi – một con số đủ để khiến bạn hình dung mức độ khẩn cấp.

Tuy nhiên, không phải lúc nào 4,5 giờ cũng là giới hạn tuyệt đối. Với sự tiến bộ của y học, một số trường hợp đặc biệt (như tắc mạch máu lớn) có thể kéo dài “cửa sổ thời gian” lên 6-24 giờ nhờ kỹ thuật can thiệp nội mạch. Dù vậy, nguyên tắc chung vẫn là: càng sớm càng tốt.

Điều gì khiến 4,5 giờ đầu tiên quan trọng đến vậy?

Bây giờ, hãy cùng đi sâu vào lý do vì sao 4,5 giờ đầu tiên lại mang tính “sống còn” trong điều trị đột quỵ.

1. Bảo vệ tế bào não khỏi cái chết hàng loạt

Não bộ là “trung tâm điều hành” của cơ thể, nhưng nó cũng cực kỳ mong manh. Khi máu không lên được não, các tế bào thần kinh bắt đầu thiếu oxy và chết đi rất nhanh. Trong 4,5 giờ đầu, nếu máu được lưu thông trở lại kịp thời, phần lớn tế bào não vẫn có thể được cứu sống. Nhưng nếu chậm trễ, tổn thương sẽ không thể đảo ngược, dẫn đến liệt nửa người, mất khả năng nói, hoặc thậm chí tử vong.

Ví dụ nhé, tưởng tượng bạn đang tưới cây. Nếu quên tưới vài phút, cây vẫn xanh tốt khi bạn tưới lại. Nhưng để cả ngày không tưới, cây héo úa là chuyện chắc chắn. Tế bào não cũng vậy, chỉ khác là chúng “héo” nhanh hơn cây gấp trăm lần!

2. Tăng cơ hội sử dụng thuốc tiêu sợi huyết

Với đột quỵ thiếu máu cục bộ, thuốc tiêu sợi huyết (như Alteplase) là “vị cứu tinh”. Loại thuốc này có thể làm tan cục máu đông, giúp máu chảy lại bình thường. Tuy nhiên, nó chỉ hiệu quả khi được dùng trong 4,5 giờ đầu. Sau đó, nguy cơ biến chứng (như xuất huyết não) tăng cao, khiến bác sĩ không dám sử dụng. Nói cách khác, vượt qua mốc này, bạn gần như mất đi một “vũ khí” quan trọng để chống lại đột quỵ.

3. Giảm nguy cơ di chứng nặng nề

Ai từng chứng kiến người thân bị đột quỵ hẳn sẽ hiểu: sống sót không phải là tất cả, mà chất lượng cuộc sống sau đó mới là điều đáng lo. Nếu được cấp cứu trong “giờ vàng”, khả năng phục hồi gần như hoàn toàn là rất cao. Ngược lại, chậm trễ có thể dẫn đến liệt, mất ngôn ngữ, hoặc sống đời thực vật – những di chứng khiến cả bệnh nhân và gia đình rơi vào khó khăn.

4. Chạy đua với thời gian để cứu mạng sống

Đừng quên rằng đột quỵ là “sát thủ thầm lặng”. Nhiều trường hợp bệnh nhân đột quỵ khi đang ngủ hoặc không có người bên cạnh, khiến việc phát hiện chậm trễ. Trong 4,5 giờ đầu, nếu được đưa đến bệnh viện kịp thời, tỷ lệ sống sót tăng lên đáng kể. Nhưng nếu để qua mốc này, tỷ lệ tử vong hoặc tổn thương vĩnh viễn sẽ cao hơn nhiều.

Làm sao nhận biết đột quỵ để không bỏ lỡ “giờ vàng”?

Thời gian quan trọng là thế, nhưng nếu không nhận ra dấu hiệu đột quỵ thì cũng chẳng thể tận dụng được “giờ vàng”. Vậy làm sao để phát hiện sớm? Hãy nhớ công thức FAST – một cách đơn giản mà ai cũng nên ghi lòng tạc dạ:

• F (Face – Mặt): Một bên mặt bị méo, cười không đều.
• A (Arms – Tay): Yếu hoặc không nhấc được một tay.
• S (Speech – Lời nói): Nói ngọng, không rõ lời.
• T (Time – Thời gian): Nếu thấy các dấu hiệu trên, gọi cấp cứu ngay lập tức!

Ngoài ra, còn một số triệu chứng khác như đau đầu dữ dội, chóng mặt, mất thị lực đột ngột. Đừng chủ quan nghĩ rằng “chỉ mệt thôi” hay “trúng gió” – đó có thể là sai lầm khiến bạn mất đi cơ hội vàng.

Xem thêm video dưới đây: 

Phải làm gì trong 4,5 giờ đầu khi nghi ngờ đột quỵ?

Khi phát hiện người thân có dấu hiệu đột quỵ, đừng hoảng loạn. Hãy làm theo các bước sau để tận dụng tối đa “giờ vàng”:

1. Gọi cấp cứu ngay lập tức

Ở Việt Nam, số cấp cứu là 115. Hãy gọi ngay và mô tả rõ tình trạng bệnh nhân để đội ngũ y tế chuẩn bị sẵn sàng. Nếu không gọi được 115, hãy đưa bệnh nhân đến bệnh viện gần nhất có khả năng xử lý đột quỵ (thường là bệnh viện tuyến tỉnh hoặc trung ương).

2. Không tự ý điều trị tại nhà

Nhiều người có thói quen cạo gió, châm cứu, hoặc cho uống thuốc hạ huyết áp khi thấy người thân đột quỵ. Đây là sai lầm lớn! Những cách này không những không giúp mà còn làm mất thời gian quý báu, thậm chí gây nguy hiểm thêm.

3. Đặt bệnh nhân ở tư thế an toàn

Nếu bệnh nhân còn tỉnh, hãy để họ nằm nghiêng, đầu cao khoảng 30 độ. Nếu bất tỉnh, kiểm tra xem họ còn thở không và đặt nằm nghiêng để tránh nghẹt đường thở. Đừng cố cho ăn uống gì cả.

4. Theo dõi và ghi nhớ thời gian

Hãy ghi lại thời điểm triệu chứng bắt đầu – thông tin này cực kỳ quan trọng để bác sĩ quyết định phương pháp điều trị. Ví dụ, nếu triệu chứng xuất hiện lúc 8h sáng, bạn cần đảm bảo bệnh nhân đến bệnh viện trước 12h30 trưa để nằm trong “giờ vàng” 4,5 tiếng.

Xem thêm các nội dung khác: 

Cảnh báo: Một số loại thuốc có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ

Dấu hiệu đột quỵ trước 30 ngày – Nhận biết sớm để bảo vệ sức khỏe!

Vì sao nhiều người bỏ lỡ “giờ vàng”?

Dù 4,5 giờ đầu tiên quan trọng là thế, nhưng thực tế, không phải ai cũng được cấp cứu kịp thời. Lý do là gì?

• Thiếu kiến thức: Nhiều người không nhận ra dấu hiệu đột quỵ, tưởng chỉ là mệt mỏi thông thường.
• Chủ quan: Có người nghĩ “nghỉ một lát sẽ hết”, dẫn đến chậm trễ.
• Khoảng cách địa lý: Ở vùng sâu vùng xa, việc đến bệnh viện lớn mất nhiều thời gian.
• Thiếu phối hợp: Gia đình không biết gọi ai, đưa đi đâu, khiến mọi thứ bị trì hoãn.

Vì vậy, nâng cao nhận thức cộng đồng về “giờ vàng đột quỵ” là việc cần làm ngay từ bây giờ.

Phòng ngừa đột quỵ – Cách tốt nhất để không cần lo về “giờ vàng”

Dĩ nhiên, chẳng ai muốn rơi vào tình huống phải chạy đua với thời gian cả. Cách tốt nhất là phòng ngừa đột quỵ từ sớm. Dưới đây là vài gợi ý đơn giản nhưng hiệu quả:

• Ăn uống lành mạnh: Giảm đồ chiên xào, tăng rau xanh và trái cây.
• Tập thể dục thường xuyên: Chỉ cần 30 phút đi bộ mỗi ngày cũng đủ để cải thiện sức khỏe tim mạch.
• Kiểm soát huyết áp, đường huyết: Đây là hai “kẻ thù” lớn của đột quỵ.
• Bỏ thuốc lá, hạn chế rượu bia: Những thói quen này làm tăng nguy cơ đột quỵ gấp nhiều lần.
• Khám sức khỏe định kỳ: Phát hiện sớm các yếu tố nguy cơ để xử lý kịp thời.

Nattoinfo Plus – Hỗ trợ sức khỏe tim mạch, phòng ngừa đột quỵ

Ngoài việc thay đổi lối sống, bạn cũng có thể cân nhắc sử dụng các sản phẩm hỗ trợ để bảo vệ sức khỏe tim mạch và giảm nguy cơ đột quỵ. Một trong những sản phẩm đang được nhiều người tin dùng hiện nay là Nattoinfo Plus.

  Nattoinfo Plus giúp tăng cường lưu thông máu não, hỗ trợ phòng ngừa đột quỵ

1. Thành phần của Nattoinfo Plus

Nattokinase

• Làm tan cục máu đông nhờ khả năng phân hủy fibrin, giảm nguy cơ tắc nghẽn mạch máu não.
• Ngăn ngừa hình thành huyết khối, hỗ trợ phòng chống đột quỵ và nhồi máu cơ tim.
• Giúp hạ huyết áp nhờ ức chế men ACE, giúp giãn mạch và tăng lưu thông máu.

Ginkgo Biloba Extract (Chiết xuất bạch quả)

• Tăng tuần hoàn não, cải thiện lưu lượng máu lên não.
• Chống oxy hóa, bảo vệ tế bào não khỏi tổn thương do gốc tự do.
• Hỗ trợ cải thiện trí nhớ, phòng ngừa sa sút trí tuệ, Alzheimer.
• Giảm nguy cơ huyết khối, ngăn ngừa đột quỵ và tai biến mạch máu não.

Rutin (Chiết xuất từ hoa hòe)

• Bền thành mạch, hạn chế xuất huyết não, giảm nguy cơ đột quỵ xuất huyết.
• Hạ huyết áp, giúp kiểm soát bệnh tim mạch.
• Giảm cholesterol, hỗ trợ phòng ngừa xơ vữa động mạch.

Coenzym Q10

• Chống oxy hóa, bảo vệ tế bào thần kinh khỏi tổn thương.
• Giảm nguy cơ xơ vữa động mạch, hỗ trợ sức khỏe tim mạch.
• Hỗ trợ điều trị bệnh Parkinson, tăng cường năng lượng tế bào não.

Magnesi lactat dihydrat

• Ổn định huyết áp, hỗ trợ tim mạch, giảm nguy cơ đột quỵ.
• Chống trầm cảm, giảm stress thần kinh, giúp tăng cường tuần hoàn máu não.

Citicoline

• Tái tạo và bảo vệ tế bào thần kinh, giúp phục hồi sau tai biến mạch máu não.
• Tăng cường trí nhớ, cải thiện nhận thức, giảm nguy cơ sa sút trí tuệ.

Quercetin

• Giảm nguy cơ hình thành cục máu đông, bảo vệ mạch máu não.
• Chống viêm, bảo vệ hệ thần kinh trung ương, giảm nguy cơ đột quỵ.

Vitamin B1, B6, B12

• Hỗ trợ chuyển hóa năng lượng, duy trì hoạt động thần kinh ổn định.
• Giảm nguy cơ tổn thương mạch máu, hỗ trợ điều trị thiếu máu não.

Bột tỏi

• Giúp hạ huyết áp, giảm cholesterol, bảo vệ mạch máu khỏi xơ vữa.
• Chống viêm, giảm nguy cơ hình thành huyết khối, hỗ trợ phòng ngừa đột quỵ

2. Công dụng của Nattoinfo Plus

• Làm tan cục máu đông, ngăn ngừa đột quỵ
• Cải thiện tuần hoàn máu, tăng cường lưu thông máu lên não
• Hỗ trợ điều trị thiểu năng tuần hoàn: đau đầu, ù tai, hoa mắt, chóng mặt
• Điều hòa huyết áp, phòng và hỗ trợ điều trị cao huyết áp, tai biến mạch máu não
• Bảo vệ tế bào não, cải thiện trí nhớ, phục hồi sau đột quỵ
• Giảm cholesterol, ngăn ngừa xơ vữa động mạch
• Tăng cường sinh lực, cải thiện tình trạng mệt mỏi, suy nhược

  Sản phẩm Nattoinfo Plus hỗ trợ cải thiện tuần hoàn não, phòng ngừa đột quỵ hiệu quả

3. Ai nên sử dụng Nattoinfo Plus?

• Người đã có tiền sử tai biến mạch máu não, nhồi máu cơ tim, suy tim, người bị cao huyết áp, xơ vữa động mạch, bệnh mạch vành, đau thắt ngực, tiểu đường, béo phì, người cao tuổi, tê bì chân tay.

• Người bị suy giảm trí nhớ, kém tập trung, sa sút trí tuệ, suy giảm nhận thức.
• Người bị hoa mắt, chóng mặt, ù tai nhức đầu, đau đầu, mất ngủ, giấc ngủ không sâu do thiểu năng tuần hoàn não, hội chứng tiền đình.

Kết luận

“Giờ vàng đột quỵ” – đặc biệt là 4,5 giờ đầu tiên – không chỉ là con số, mà là cơ hội để cứu sống một mạng người và giữ gìn chất lượng cuộc sống sau này. Hiểu rõ tầm quan trọng của khoảng thời gian này, nhận biết dấu hiệu sớm, và hành động nhanh chóng là những điều mỗi chúng ta cần nắm vững. Bên cạnh đó, đừng quên phòng ngừa từ sớm với lối sống lành mạnh và các sản phẩm hỗ trợ như Nattoinfo Plus để không bao giờ phải đối mặt với “cuộc đua thời gian” ấy.

Tham khảo sản phẩm Nattoinfo Plus và mua hàng TẠI ĐÂY

SỨC KHỎE CỦA BẠN LÀ ƯU TIÊN HÀNG ĐẦU CỦA CHÚNG TÔI

Nếu có thắc mắc hoặc cần tư vấn, đừng ngần ngại liên hệ với chúng tôi qua số hotline 092.919.7777 để được tư vấn cụ thể nhất. Chúc bạn luôn khỏe mạnh và có một hệ tuần hoàn lưu thông tốt!