Nắng Nóng Gia Tăng Nguy Cơ Đột Quỵ: Cảnh Báo Và Cách Phòng Ngừa
1. Giới Thiệu Chung Về Đột Quỵ Do Nắng Nóng
Đột quỵ (stroke) là tình trạng y tế khẩn cấp xảy ra khi dòng máu lên não bị gián đoạn, gây tổn thương tế bào não do thiếu oxy. Mỗi phút trôi qua mà không có oxy, hàng triệu tế bào não bị chết đi. Vào mùa hè, đặc biệt là những ngày nắng nóng cực đoan, nguy cơ đột quỵ tăng cao đáng kể – đặc biệt là với người cao tuổi, người có bệnh nền và người lao động ngoài trời.
Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), các đợt nắng nóng kéo dài làm tăng nguy cơ sốc nhiệt (heatstroke), mất nước, tăng huyết áp và các biến cố tim mạch, từ đó làm gia tăng tỷ lệ đột quỵ, cả nhồi máu não và xuất huyết não.
[caption id="attachment_18140" align="aligncenter" width="800"]
Vào những ngày nắng nóng cực đoan, nguy cơ đột quỵ tăng cao[/caption]
2. Nắng Nóng – Yếu Tố Nguy Cơ Làm Gia Tăng Đột Quỵ
Cơ chế nguy cơ
Khi nhiệt độ môi trường tăng cao, cơ thể cần điều tiết thân nhiệt bằng cách đổ mồ hôi. Tuy nhiên, quá trình này khiến cơ thể mất nước và điện giải, làm tăng độ nhớt của máu, thúc đẩy hình thành cục máu đông – nguyên nhân chính dẫn đến đột quỵ do thiếu máu não (ischemic stroke). Ngoài ra, nhiệt độ cao còn gây giãn mạch quá mức và dao động huyết áp, có thể gây đột quỵ xuất huyết.
Nhiệt độ và tỷ lệ đột quỵ
Một nghiên cứu đăng trên Stroke Journal (Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ) chỉ ra rằng: cứ mỗi 1°C tăng thêm trong nền nhiệt, nguy cơ đột quỵ tăng khoảng 10-15%. Đặc biệt, những ngày có nhiệt độ vượt ngưỡng 35°C, tỷ lệ nhập viện vì đột quỵ tăng vọt.
[caption id="attachment_18141" align="aligncenter" width="800"]
Nhiệt độ môi trường tăng cao làm tăng nguy cơ đột quỵ[/caption]3. Những Đối Tượng Có Nguy Cơ Cao Bị Đột Quỵ Trong Mùa Nóng
Không phải ai cũng có nguy cơ đột quỵ như nhau. Có một số nhóm dân cư dễ bị tổn thương hơn, cần được bảo vệ đặc biệt:
Người cao tuổi (trên 65 tuổi)
Hệ thống điều hòa thân nhiệt kém hoạt động, khả năng thích nghi với sự thay đổi nhiệt độ suy giảm. Họ cũng thường mắc bệnh mạn tính.
Trẻ em dưới 4 tuổi
Thân nhiệt dễ bị dao động nhanh chóng, lại chưa phát triển đầy đủ cơ chế tự điều hòa như người lớn.
Người mắc bệnh mạn tính:
Tăng huyết áp
Đái tháo đường
Bệnh tim mạch
Rối loạn lipid máu
Bệnh thận mạn, COPD
Hệ tim mạch ở nhóm này dễ bị tổn thương khi đối mặt với mất nước và tăng nhiệt.
Người sử dụng thuốc lợi tiểu, chống trầm cảm
Một số loại thuốc có thể gây mất nước, làm tăng nguy cơ đột quỵ khi trời nóng.
Người lao động ngoài trời, vận động viên
Tiếp xúc lâu với nắng, mất nước nhiều, dễ gặp sốc nhiệt và tai biến mạch máu não.
[caption id="attachment_18142" align="aligncenter" width="800"]
Người già là đối tượng dễ mắc đột quỵ[/caption]4. Dấu Hiệu Nhận Biết Đột Quỵ Do Nắng Nóng
Đột quỵ do nắng nóng có thể đến rất nhanh, trong vòng vài phút đến vài giờ nếu không được nhận diện sớm. Dưới đây là các dấu hiệu quan trọng:
1. Nhiệt độ cơ thể tăng cao trên 40°C
Không còn đổ mồ hôi là dấu hiệu nghiêm trọng cho thấy cơ thể không thể làm mát.
2. Đau đầu dữ dội, chóng mặt, hoa mắt
Biểu hiện thiếu máu lên não cấp tính.
3. Chuột rút, co giật cơ, tê yếu tay chân
Dấu hiệu rối loạn điện giải hoặc tổn thương hệ thần kinh.
4. Tim đập nhanh, thở dốc, ngực tức
Tim tăng công suất bơm máu, dễ dẫn đến loạn nhịp hoặc ngưng tim nếu không cấp cứu kịp.
5. Lú lẫn, mất ý thức, hôn mê
Dấu hiệu tổn thương não nghiêm trọng – cần gọi cấp cứu 115 ngay lập tức.
TIP FAST là quy tắc nhận biết đột quỵ hiệu quả:
Face: Mặt lệch
Arm: Tay yếu
Speech: Nói khó
Time: Gọi cấp cứu ngay
Người bị đột quỵ dễ bị đau đầu dữ dội[/caption]5. Phân Biệt Giữa Sốc Nhiệt và Đột Quỵ Do Nắng Nóng
| Đặc điểm | Sốc nhiệt (Heatstroke) | Đột quỵ (Stroke) |
|---|---|---|
| Nguyên nhân | Tăng thân nhiệt quá mức | Tắc mạch máu não hoặc vỡ mạch |
| Triệu chứng chính | Nóng, không ra mồ hôi, lú lẫn | Méo miệng, yếu liệt, nói ngọng |
| Nhiệt độ cơ thể | >40°C | Bình thường hoặc tăng nhẹ |
| Điều trị | Hạ nhiệt khẩn cấp | Điều trị nội khoa, can thiệp mạch |
Cả hai đều cần xử trí y tế khẩn cấp, nhưng hướng điều trị khác nhau. Việc phân biệt đúng rất quan trọng để cứu sống người bệnh.
6. Phương Pháp Phòng Ngừa Đột Quỵ Mùa Nóng
Hạn chế tiếp xúc với nhiệt độ cao
Tránh ra ngoài trong khoảng 10h - 16h.
Luôn đội nón, mặc quần áo nhẹ màu, thoáng khí.
Tránh hoạt động thể lực cường độ cao dưới trời nắng.
Uống đủ nước
Người lớn nên uống ít nhất 2-3 lít nước mỗi ngày.
Tránh bia rượu, nước ngọt có gas – gây mất nước.
Bổ sung oresol hoặc nước ép rau củ nếu ra nhiều mồ hôi.
Không thay đổi nhiệt độ đột ngột
Tránh đi thẳng từ phòng máy lạnh ra nắng gắt.
Để cơ thể thích nghi dần bằng cách đứng ở bóng râm vài phút.
Chế độ ăn uống – sinh hoạt khoa học
Ăn nhiều rau xanh, trái cây giàu kali và chất chống oxy hóa.
Hạn chế muối và chất béo bão hòa – giúp kiểm soát huyết áp.
Ngủ đủ giấc, tránh căng thẳng kéo dài.
Uống nhiều nước giúp hạn chế nguy cơ đột quỵ[/caption]7. Vai Trò Hỗ Trợ Của Thực Phẩm Bổ Sung Trong Phòng Ngừa Đột Quỵ
Nattokinase – Hoạt chất tiêu sợi huyết tự nhiên
Nattokinase là enzyme chiết xuất từ món natto Nhật Bản, đã được chứng minh giúp làm tan cục máu đông, cải thiện lưu thông máu và giảm nguy cơ đột quỵ.
[caption id="attachment_18146" align="aligncenter" width="800"]
Nattoinfo Plus giúp giảm nguy cơ hình thành cục máu đông[/caption]Nattoinfo Plus – Giải pháp hỗ trợ tuần hoàn não mùa nắng nóng
Chứa Nattokinase, Rutin, Quercetin – bảo vệ thành mạch, chống oxy hóa.
Hỗ trợ giảm huyết áp nhẹ, cải thiện đàn hồi mạch máu.
Được đánh giá an toàn và hiệu quả qua nhiều nghiên cứu lâm sàng.
Lưu ý: Đây là sản phẩm hỗ trợ, không thay thế thuốc điều trị. Người bệnh cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.
8. Khi Nào Cần Gặp Bác Sĩ Ngay?
Xuất hiện bất kỳ triệu chứng thần kinh bất thường nào (méo miệng, nói ngọng, tay chân yếu).
Nhiệt độ cơ thể > 40°C không hạ dù đã làm mát.
Người bệnh rơi vào trạng thái lú lẫn, mất phương hướng, ngất xỉu.
Nhịp tim > 120 lần/phút, thở nhanh, mạch yếu.
[embed]https://youtu.be/cV-4wZfDacs?si=xC0AOuOHe3joQc3G[/embed]
