Nhiễm trùng đường ruột trẻ em có gì đáng lo ngại? Nguyên nhân, biến chứng và giải pháp hiệu quả
Nhiễm trùng đường ruột trẻ em hay viêm ruột là một bệnh lý thường gặp. Số lượng trẻ mắc bệnh lý này tăng lên theo từng năm. Khoảng mức độ của bệnh cũng khá rộng. Nhẹ có thể chỉ là đau bụng âm ỉ kèm tiêu chảy ngắn. Nặng có thể là các đợt tiêu chảy trầm trọng kèm sốt, nôn mửa,... Có nhiều loại virus, vi khuẩn gây nên tình trạng này. Vì thế, hiểu biết rõ về chứng nhiễm trùng đường ruột giúp mẹ có biện pháp khắc phục tốt nhất cho trẻ.
1. Nguyên nhân gây nhiễm trùng đường ruột trẻ em
Hệ tiêu hóa non nớt của trẻ rất dễ bị ảnh hưởng bởi các tác động xấu ngoài môi trường. Chúng gây viêm, tổn thương lớp niêm mạc hoặc tạo ra nhiều chất độc trong đường tiêu hóa. Cuối cùng dẫn đến các triệu chứng đau bụng, đi ngoài nhiều lần. Điểm mặt một số nguyên nhân chính đó là:
1.1. Virus gây nhiễm trùng đường ruột ở trẻ
Đây là một trong những căn nguyên phổ biến nhất của bệnh viêm ruột ở trẻ em. Trong đó, đặc biệt phải kể đến Rotavirus. Hầu hết mọi trẻ em đều đã từng bị tiêu chảy do nhiễm Rotavirus trước khi chúng được 5 tuổi. Bên cạnh Rotavirus thì Adenovirus cũng là một nhóm phổ biến gây ra nhiễm trùng đường ruột trẻ em.
Nhiễm trùng đường ruột trẻ em do rota virus
Con đường lây bệnh của các loại virus này là từ người sang người. Chúng dễ lây sang người khác khi tiếp xúc gần. Một cái nắm tay hoặc một cái thơm cũng có thể khiến trẻ bị nhiễm virus. Ngoài ra, virus cũng có thể lây truyền qua đồ vật hoặc thức ăn.
Đặc điểm của nhóm nguyên nhân này là ít xảy ra ở thanh thiếu niên. Chúng thường gây bệnh nhiều hơn ở nhóm trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Viêm ruột cho virus thì ban đầu có thể không có sốt. Tuy nhiên, nhiều trẻ bị tiêu chảy và nôn ói rất nặng khiến tình trạng xấu đi nhanh.
1.2. Ngộ độc thực phẩm gây nhiễm trùng đường ruột ở trẻ em
Ngộ độc thực phẩm là tên gọi của các triệu chứng khi bạn ăn phải thức ăn có nhiễm vi sinh vật gây bệnh. Chúng làm gia tăng nguy cơ nhiễm khuẩn tại ruột. Khác với nguyên nhân trên, ngộ độc thực phẩm đa phần là do nhiễm vi khuẩn. Các ví dụ phổ biến là các loài vi khuẩn được gọi là Campylobacter, Salmonella và Escherichia coli (thường được viết tắt là E. coli).
Nhiễm trùng đường ruột trẻ em có gì đáng lo ngại? Nguyên nhân, biến chứng và giải pháp hiệu quả
Ngoài ra, chất độc từ vi khuẩn cũng có thể là lý do khiến con bạn bị ngộ độc.
Trẻ thường bị ngộ độc do nguồn nước bị ô nhiễm hoặc thức ăn không đảm bảo vệ sinh. Điều này xảy ra thường xuyên hơn ở các nước hoặc vùng có điều kiện vệ sinh kém. Thực phẩm không được chế biến hoặc bảo quản đúng cách có thể là điều kiện để phát triển vi khuẩn.
Nhiễm trùng đường ruột trẻ em do ngộ độc thực phẩm
Khi đứa trẻ ăn thức ăn đầy vi trùng, các triệu chứng của viêm đường ruột sẽ xảy ra. Đó là đi ngoài, nôn ói hay thậm chí là sốt cao, mất nước nặng,... Trẻ có thể nôn ói hoặc đi ngoài ngay sau khi ăn. Các chất thải thường bao gồm các thực phẩm trẻ vừa ăn.
1.3. Nhiễm trùng đường ruột ở trẻ em do ký sinh trùng
Giun, sán là những loại ký sinh trùng phổ biến gây ra chứng viêm đường ruột ở trẻ nhỏ. Chúng có thể dễ dàng lây lan qua bàn tay bẩn, bề mặt bẩn, nguồn nước ô nhiễm, đất cát hoặc thực phẩm không đảm bảo vệ sinh.
Đặc biệt ở những trẻ không được tẩy giun định kỳ thì nguy cơ tổn thương đường ruột sẽ rất cao. Bởi hệ miễn dịch của trẻ những năm đầu còn rất yếu.
Nhiễm trùng đường ruột là một trong những nguyên nhân chính gây tử vong ở trẻ em. Hầu hết những trường hợp chuyển nặng là do mất nước quá nhiều. Vì thế, mẹ cần có biện pháp kịp thời khi con có các triệu chứng của bệnh.
2. Triệu chứng của nhiễm trùng đường ruột ở trẻ em
Nhắc đến nhiễm trùng đường ruột, nhiều bố mẹ nghĩ ngay đến triệu chứng tiêu chảy. Tuy nhiên đấy chưa phải là toàn bộ diễn biến của bệnh. Hãy cùng chúng tôi điểm lại các biểu hiện mà trẻ có thể gặp phải khi bị viêm ruột.
2.1. Tiêu chảy
Gần như chắc chắn trẻ sẽ bị tiêu chảy khi nhiễm trùng đường ruột. Đôi khi trẻ còn kèm theo nôn mửa. Tiêu chảy tức là phân của trẻ dạng lỏng, nhiều nước và trẻ đi ngoài ít nhất 3 lần trong ngày. Một số trường hợp có cả máu hoặc chất nhầy trong phân. Đó có thể là do một vùng niêm mạc nào đó trong ruột bị tổn thương.
Nhiễm trùng đường ruột trẻ em gây tiêu chảy
Tiêu chảy và nôn khiến trẻ bị mất nước nhanh chóng. Da khô, mắt lờ đờ, ít đi tiểu, thể trạng mệt mỏi là những biểu hiện đầu tiên của trẻ khi bị mất nước. Ngoài ra, thiếu hụt dinh dưỡng khi đi ngoài nhiều lần khiến trẻ bị suy nhược.
2.2. Nôn ói
Nôn mửa là triệu chứng xảy ra trong hầu hết các trường hợp nhiễm trùng đường ruột ở trẻ em. Trẻ có thể nôn ra thức ăn hoặc dịch tiêu hóa. Đây là giải pháp của cơ thể để đào thải nhanh chóng các chất độc ra ngoài. Tuy nhiên đôi khi nó cũng đe dọa đến sức khỏe của trẻ.
Nôn quá nhiều khiến trẻ mất nước và điện giải rất nhanh. Vì thế, sau mỗi cơn nôn, trẻ thường mệt mỏi rất nhanh và không muốn ăn uống gì. Do vậy, cha mẹ cần theo dõi sát sao hơn các biểu hiện của trẻ.
2.3. Cơn đau quặn bụng
Cơn đau quặn vùng bụng quanh rốn là một hiện tượng phổ biến. Vì phải đáp ứng với sự xâm nhập của các yếu tố gây hại, nhu động ruột bị kích thích quá mức gây ra những cơn đau. Ban đầu bé có thể chỉ bị sôi bụng, ậm ạch. Nhưng sau đó, cơn đau sẽ càng rõ rệt hơn.
Cơn đau bụng có thể trầm trọng hơn theo số lần bé đi ngoài trong ngày. Thậm chí một số trẻ còn xuất hiện vết sưng tấy hoặc căng cứng bụng.
2.4. Sốt
Nhiễm trùng đường ruột ở trẻ em thường có kèm theo sốt. Điều đó là do sự xâm nhập của vi khuẩn gây hại. Cơn sốt ban đầu có thể trong khoảng 38 độ C. Nhưng cùng với sự mất nước, trẻ có thể bị sốt cao khó kiểm soát.
Sốt kèm với mất nước khiến trẻ thấy đau mỏi người, rã rời tay chân và nhức đầu. Trẻ cảm thấy đắng miệng và không muốn ăn. Thậm chí một số trẻ bị nôn sau khi ăn bất cứ thứ gì.
Trẻ bị viêm ruột thường kèm theo sốt
Ở hầu hết trẻ em, các triệu chứng nhẹ và chúng có xu hướng thuyên giảm trong vài ngày. Nếu bị nôn, nó thường chỉ kéo dài một ngày hoặc lâu hơn nhưng đôi khi lâu hơn. Tiêu chảy thường tiếp tục sau khi hết nôn và thường kéo dài từ 5 đến 7 ngày. Phân hơi lỏng có thể tồn tại trong một tuần hoặc lâu hơn.
3. Khi nào nên đưa trẻ bị viêm ruột đến bệnh viện?
Hầu hết cha mẹ đều nhận ra khi trẻ đang bị nhiễm trùng đường ruột. Vì những triệu chứng của bệnh khá điển hình. Thông thường, các biểu hiện thường khá nhẹ và có thể thuyên giảm trong vài ngày mà không cần điều trị gì, ngoài việc bổ sung nước.
Tuy nhiên, trong một số trường hợp bạn có thể cần tới sự giúp đỡ của bác sĩ. Cụ thể như:
Đối với trẻ dưới 6 tháng
Sốt cao trên 39 độ C
Trẻ bị mất nước nặng: mắt trũng, da khô, khóc không ra nước mắt, li bì, hôn mê
Tiêu chảy kèm nôn ói nhiều lần trong ngày
Đau bụng dữ dội
Trẻ nôn nhiều, nôn ra máu hoặc dịch màu xanh hoặc vàng
Triệu chứng không thuyên giảm trong 2-3 ngày
Trẻ mệt mỏi nhiều, ngủ li bì, hôn mê
Trẻ đang có các bệnh lý khác về tim mạch, thận, hoặc chuyển hóa
Khi đó, việc giữ trẻ ở nhà có thể gây ra nhiều nguy hiểm hơn. Nhiễm trùng đường ruột ở trẻ em có thể diễn biến xấu rất nhanh. Khi đó, đưa trẻ đến cơ sở y tế là giải pháp hiệu quả nhất.
4. Mẹ nên làm gì với nhiễm trùng đường ruột ở trẻ em?
Về cơ bản, cơ thể trẻ có thể kiểm soát được các triệu chứng của viêm ruột. Tuy nhiên, ba mẹ vẫn cần có các biện pháp hỗ trợ tích cực. Điều này tránh được việc trẻ đối mặt với các biến chứng nguy hiểm.
4.1. Có nên dùng thuốc để điều trị viêm đường ruột?
Các chuyên gia khuyến cáo, bạn không nên cho trẻ em dưới 12 tuổi uống thuốc cầm tiêu chảy. Thuốc tây có thể mang đến hiệu quả điều trị nhanh chóng nhưng không an toàn khi dùng cho trẻ em. Bởi chúng tiềm ẩn nhiều tác dụng phụ có thể khá nhạy cảm với trẻ nhỏ. Đối với bệnh nhiễm trùng đường ruột ở trẻ em, bạn có thể cho uống paracetamol để làm dịu cơn đau đầu hoặc sốt.
Tuy nhiên, mẹ cũng có thể cân nhắc dùng một số loại thuốc cầm tiêu chảy cho con. Đương nhiên là bạn cần tham khảo ý kiến bác sĩ. Các loại thuốc điển hình giúp giảm lượng dịch đào thải ra ngoài hoặc bù lại lượng dịch đã mất.
Nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi dùng thuốc cho trẻ bị viêm ruột
Nhưng việc dùng thuốc ngay từ đầu thường không được khuyến khích. Bởi bản chất tiêu chảy hoặc nôn ói là một phản ứng bảo vệ của cơ thể. Với mục đích là đào thải các chất độc hoặc vi khuẩn, virus ra ngoài cơ thể. Vì thế, các thuốc cầm tiêu chảy đôi khi có thể làm tình trạng trầm trọng hơn.
4.2. Các biện pháp giúp trẻ bị viêm ruột phục hồi nhanh
Bổ sung nước, điện giải là giải pháp luôn được khuyến khích. Trẻ nhỏ rất nhạy cảm với các biến chứng của việc mất nước. Do đó, cung cấp đủ nước và điện giải là việc ba mẹ luôn phải làm. Cho trẻ bú nhiều hơn, ăn cháo loãng hoặc uống nước oresol là những cách làm điển hình.
Tuy nhiên, cha mẹ không nên quá vội vàng. Việc uống quá nhiều dịch một lúc có thể khiến con bị tiêu chảy hoặc nôn ói mạnh hơn. Đối với chứng nhiễm trùng đường ruột ở trẻ em, bạn nên cho trẻ uống từng ngụm nhỏ dịch một. Tốt nhất là nên đút cho trẻ bằng thìa. Việc bù nước, điện giải nên kéo dài đến khi trẻ hết hẳn nôn và tiêu chảy.
Cho trẻ ăn thức ăn mềm để hệ tiêu hóa được nghỉ ngơi. Soup, cháo loãng, nước canh là những món phù hợp. Mẹ không nên cho trẻ ăn thức ăn cứng hay những món nhiều gia vị, nhiều dầu mỡ. Đối với trẻ sơ sinh thì nên cho trẻ bú nhiều cữ hơn. Ngoài ra, không nên cho trẻ uống các loại nước chứa nhiều đường. Điều đó có thể làm tình trạng tiêu chảy trầm trọng hơn.
Kiểm soát thân nhiệt của trẻ để đảm bảo an toàn. Nếu trẻ sốt trong khoảng 38 độ C, mẹ có thể áp dụng các biện pháp hạ sốt tại nhà. Chẳng hạn như chườm ấm và cho trẻ uống nước ấm.
4.3. Cho trẻ bị viêm ruột ăn cốm tiêu hóa Amano Enzym Gold
Đối với chứng nhiễm trùng đường ruột ở trẻ em, bổ sung lợi khuẩn là một giải pháp vượt trội. Các lợi khuẩn được ví như những người kỵ sĩ tại ruột. Chúng có khả năng ngăn chặn sự phát triển của các hại khuẩn và hỗ trợ làm lành các tổn thương. Khi đó, các triệu chứng như đau bụng, đi ngoài, nôn ói sẽ dần được kiểm soát.
Để có được hiệu quả vượt trội như vậy, chúng tôi khuyến khích bạn nên cho con ăn cốm tiêu hóa Amano Enzym Gold. Bằng công nghệ Nhật Bản, 2 tỷ lợi khuẩn sẽ được bổ sung dưới dạng bào tử. Điều này giúp đẩy mạnh hiệu quả phục hồi và lấy lại cân bằng vi sinh tại ruột.
Amano Enzym Gold tốt cho trẻ bị viêm ruột
Không chỉ có lợi khuẩn, lượng kẽm trong dòng sản phẩm này cũng hỗ trợ cầm tiêu chảy rất tốt. Sau khi tình trạng đã được kiểm soát, mẹ có thể tiếp tục dùng Amano Enzym Gold để phòng ngừa chứng nhiễm trùng đường ruột ở trẻ em quay trở lại.
Các enzyme giúp trẻ ăn tốt hơn và các lợi khuẩn sẽ củng cố sức đề kháng cho trẻ. Cùng với các nguyên tố vi lượng khác như lysine, vitamin, canxi,... thể chất của trẻ sẽ được tăng cường. Kiên trì sử dụng mẹ sẽ nhận thấy sự thay đổi rõ rệt. Trẻ ít ốm vặt hơn, ít bị tiêu chảy hơn, ăn được nhiều hơn và tăng cần tốt hơn.
5. Nhiễm trùng đường ruột ở trẻ em có ngăn ngừa được không?
Vì các tác nhân gây viêm ruột chủ yếu lây lan qua tiếp xúc, nên việc giáo dục lối sống cho trẻ là rất cần thiết. Để các triệu chứng tồi tệ đó không quay lại một lần nữa, bạn cần nhắc nhở trẻ:
Rửa tay sau khi đi vệ sinh, trước khi chạm vào thức ăn và sau khi chơi xong
Không ăn thức ăn đã rơi xuống đất
Không đưa tay hoặc đồ chơi lên miệng
Không chơi đùa ở vùng đất bẩn hoặc các vũng nước
Còn về phần ba mẹ, đảm bảo môi trường sống sạch sẽ và nấu chín thức ăn là những điều cơ bản để giảm thiểu nguy cơ trẻ bị viêm ruột. Đồng thời bạn cần chú ý một số điều trong quá trình nuôi con để bé có một sức đề kháng khỏe mạnh:
Nuôi con bằng sữa mẹ trong 6 tháng đầu đời. Trẻ được bú sữa mẹ thường ít bị viêm ruột hơn so với trẻ ăn sữa công thức
Chủng ngừa rotavirus cho con. Là nguyên nhân phổ biến nhất gây ra chứng nhiễm trùng đường ruột ở trẻ em, việc tiêm vacxin chống rota là việc làm được khuyến nghị.
Loại bỏ các nguyên nhân gây nhiễm trùng đường ruột ở trẻ em. Đó có thể là loại sữa mà con bạn đang dùng, món ăn chưa được nấu chín hoặc các đồ vật trong nhà mà không được vệ sinh.
Không cho trẻ tiếp xúc với người đang mắc các bệnh về đường tiêu hóa.
Bổ sung lợi khuẩn cho trẻ. Sữa chua hay những sản phẩm bổ sung probiotic giúp con có một đường ruột khỏe mạnh hơn.
Lợi khuẩn hỗ trợ phòng ngừa bệnh viêm ruột ở trẻ
Các chuyên gia cho biết, lợi khuẩn có thể rút ngắn thời gian trẻ bị tiêu chảy và ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm. Bắt đầu bổ sung lợi khuẩn ngay khi xuất hiện các triệu chứng cho thất hiệu quả tốt.
Tóm lại, nhiễm trùng đường ruột ở trẻ em là một bệnh lý phổ biến nhưng vẫn tiềm ẩn nhiều biến chứng nguy hiểm. Giữ cho môi trường sống sạch sẽ, tạo các thói quen tốt và bổ sung lợi khuẩn là cách ba mẹ bảo vệ trẻ khỏi sự tấn công của các yếu tố gây viêm ruột.
Chat trực tiếp với thầy thuốc Lê Minh Tuấn
Tìm hiểu thêm thông tin y khoa
Tham khảo thêm các bài viết chăm sóc sức khỏe bé tại đây
Các bệnh về đường tiêu hóa hay gặp ở trẻ