Mẹ có biết lạm dụng kháng sinh cho trẻ lúc nhỏ làm tăng nguy cơ trẻ béo phì
Đã bao giờ bạn nghe đến việc sử dụng kháng sinh để tăng trọng cho vật nuôi? Thật vậy, trong vài chục năm trở lại đây kháng sinh đã được dùng cho lợn và một số động vật khác với mục đích thúc đẩy cân nặng. Nhưng khoan đã, chúng ta sẽ không nói về vật nuôi, mà vấn đề ở đây là kháng sinh cũng được kê rất nhiều cho trẻ em và một số nghiên cứu đã chỉ ra mối liên hệ giữa việc dùng kháng sinh và nguy cơ béo phì ở trẻ.
Kháng sinh có thực sự là tác nhân gây béo phì?
Béo phì đang ngày càng gia tăng tại nhiều quốc gia trên thế giới. Mỹ là nước có tỷ lệ béo phì cao nhất với 34% dân số. Con số này ở Mehico và New Zeland lần lượt là 30% và 27%.
Béo phì đang trở thành "đại dịch" ở nhiều quốc gia
Trước thực trạng béo phì trở nên đáng báo động như vậy, rất nhiều nghiên cứu đã được tiến hành để tìm kiếm thủ phạm. Trong đó mối liên hệ giữa sử dụng kháng sinh và béo phì là lĩnh vực được nhiều nhà khoa học quan tâm. Dưới đây là một số kết quả đáng kinh ngạc:
- Nghiên cứu trên 164.000 trẻ từ 3-18 tuổi ở bang Pensylvania, Mỹ cho thấy trẻ lạm dụng kháng sinh có cân nặng trung bình lớn hơn 1,5kg so với nhóm không sử dụng.
- Nghiên cứu về mối liên hệ giữa việc sử dụng kháng sinh trước 2 tuổi và tỷ lệ béo phì khi trẻ lên 4 trong 21.714 trẻ ở Anh cũng cho kết quả tương tự. Theo đó, việc sử dụng kháng sinh làm tăng 25% nguy cơ béo phì, và tỷ lệ này tăng lên khi trẻ sử dụng nhiều đợt kháng sinh hơn (từ 3 đợt trở lên).
- Mẹ dùng kháng sinh khi mang thai cũng làm tăng nguy cơ béo phì của con sau này.
Mẹ mang thai dùng kháng sinh có thể làm tăng nguy cơ trẻ béo phì
Nghiên cứu trên 10.000 trẻ em Đan Mạch từ 7-16 tuổi với gần ⅓ trẻ chịu ảnh hưởng của kháng sinh trong giai đoạn phôi thai cho kết quả tăng rõ rệt tỷ lệ thừa cân, béo phì khi trẻ đến tuổi học đường.
Có thể lý giải kháng sinh gây béo phì bằng cách nào?
Hiện nay chưa có lời giải thích nào rõ ràng về mối liên hệ giữa kháng sinh và béo phì. Một số nghiên cứu trên động vật đã dẫn tới các giả thuyết như sau:
- Kháng sinh làm ức chế mầm bệnh nhiễm khuẩn.
Kháng sinh làm tăng nguy cơ béo phì thông qua việc thay đổi hệ vi sinh vật đường ruột
- Kháng sinh làm giảm các chất chuyển hóa gây chậm tăng trưởng của vi sinh vật.
- Kháng sinh hạn chế việc sử dụng dinh dưỡng của các vi sinh vật.
- Kháng sinh cũng được cho là làm thành ruột mỏng hơn nên tăng khả năng hấp thu và sử dụng dưỡng chất.
Kháng sinh làm giảm các vi sinh vật cạnh tranh dinh dưỡng với cơ thể ở ruột non
Vi khuẩn trong đường tiêu hoá có cả ở ruột non và ruột già. Tại ruột già, chủ yếu là các vi khuẩn kỵ khí có tác dụng tích cực giúp sản sinh năng lượng từ những thức ăn chưa tiêu hoá và cạnh tranh để loại bỏ tác nhân gây bệnh. Ngược lại, những vi sinh vật ở ruột non với đa phần là vi khuẩn kỵ khí tuỳ tiện lại có một số tác động không mấy tích cực. Chúng cạnh tranh năng lượng và protein với cơ thể, sản sinh ra những chất chuyển hoá làm chậm quá trình tăng trưởng.
Do đó nhiều tác giả tin rằng kháng sinh tiêu diệt bớt vi khuẩn sẽ làm giảm sự cạnh tranh dưỡng chất và giúp hấp thu ở ruột non tăng lên. Trẻ vì thế mà dễ thừa cân và béo phì hơn.
Dù nguyên nhân là gì thì trẻ béo phì cũng sẽ ảnh hưởng xấu đến sức khoẻ.
Thật vậy, béo phì khi còn nhỏ sẽ làm tăng nguy cơ béo phì khi trưởng thành. Hậu quả theo đó là tỷ lệ mắc các bệnh tim mạch như tăng huyết áp, đột quỵ, xơ vữa động mạch tăng lên. Trẻ cũng sẽ tự ti hơn về ngoại hình và gặp khó khăn trong các hoạt động hàng ngày.
Béo phì ảnh hưởng xấu đến sức khoẻ của trẻ
>> Xem thêm Trẻ thừa cân, béo phì, nỗi lo của nhiều bậc cha mẹ
Kết lại, kháng sinh là phát minh mang tính bước ngoặt giúp con người đối phó với các bệnh lý nhiễm trùng. Tuy nhiên, đi cùng với tác dụng là những ảnh hưởng không mong muốn đến sức khoẻ của chúng ta. Việc cha mẹ tự ý sử dụng kháng sinh cho trẻ không chỉ làm tăng nguy cơ trẻ béo phì mà cũng sẽ dẫn đến những hệ luỵ khác nghiêm trọng như tình trạng kháng thuốc. Đến lúc đó kháng sinh sẽ hoàn toàn trở nên vô dụng!
___________________________________________________________
Cảm ơn bạn đã đọc bài viết này. Hãy chia sẻ ý kiến của bạn ở phần bình luận bên dưới nhé.
Để biết thêm những thông tin sức khỏe hữu ích từ chuyên gia, mời bạn ghé thăm mục CHUYÊN GIA TƯ VẤN.
Để cập nhật những kiến thức chăm sóc trẻ em mới nhất, mời bạn truy cập vào mục MẸ THÔNG THÁI.
Nếu có bất cứ thắc mắc nào, bạn có thể gửi câu hỏi qua Facebook Thầy thuốc Lê Minh Tuấn hoặc liên hệ tới số điện thoại 092.919.7777. Các Dược sĩ Đại học Dược Hà Nội sẽ tư vấn trực tiếp, miễn phí.
