Cách nhận biết trẻ bất dung nạp lactose và những thực phẩm bé nên ăn
Nguồn dinh dưỡng chính của bé trong những năm tháng đầu đời đó là sữa. Phần nhiều trẻ sơ sinh sẽ được bú mẹ hoàn toàn và số ít sẽ được bổ sung thêm các loại sữa công thức. Tuy nhiên có một số trẻ lại không may mắn bị mắc hội chứng bất dung nạp lactose. Vậy cách nhận biết trẻ bất dung nạp lactose là gì và trẻ bị bất dung nạp lactose có thể ăn những loại thực phẩm nào?
1. Hiểu đúng về hội chứng bất dung nạp lactose ở trẻ
Trước khi tìm hiểu các nhận biết trẻ bất dung nạp lactose là gì, chúng ta cần có kiến thức tổng quát về hội chứng này. Lactose là một loại đường là thành phần có trong sữa mẹ và các loại sữa từ động vật có vú như sữa dê, sữa bò,... Lactose tạo nên vị ngọt đặc trưng cho sữa, và hầu hết các loại sữa động vật và chế phẩm của chúng đều chứa loại đường này.
Trẻ bị bất dung nạp lactose là tình trạng trẻ không tiêu hoá được đường lactose
Để cơ thể có thể tiêu hóa hay hấp thu Lactose, niêm mạc đường tiêu hóa cần sản sinh ra một loại enzyme phân cắt đường đặc hiệu là Lactase. Nó sẽ giúp phân cắt Lactose thành 2 đường đơn có kích thước đủ nhỏ để cơ thể hấp thu đi vào đường tuần hoàn chung. Đối với trẻ sơ sinh, cơ thể sẽ tiết ra một lượng men Lactase đủ để phân giải toàn bộ đường Lactose trong sữa. Theo thời gian, cơ thể trẻ sẽ tiết ngày càng ít lượng men Lactase.
Tình trạng bất dung nạp Lactose xảy ra khi hệ tiêu hóa tiết ra không có đủ Lactase, vì thế lượng lactose có trong sữa sẽ không được tiêu hoá. Từ đó, lượng Lactose dư thừa sẽ được chuyển xuống đại tràng. Tại đó lactose bị vi khuẩn tại ruột già sử dụng và chuyển thành carbon dioxide, acid lactic. Tình trạng này tuy không gây nguy hiểm nghiêm trọng đến sức khỏe nhưng lại gây ra các triệu chứng khó chịu, khiến trẻ không thoải mái. Nếu tình trạng này để lâu sẽ gây ảnh hưởng xấu đến khả năng hấp thu dinh dưỡng và sự phát triển của trẻ. Vì thế, chúng ta cần sớm phát hiện và cải thiện tình trạng này cho bé. Cha mẹ hãy tìm hiểu ngay cách nhận biết trẻ bất dung nạp lactose ở phần tiếp theo nhé.
2. Các cách nhận biết trẻ bất dung nạp lactose
Thông thường, trẻ bị bất dung nạp lactose sẽ có các biểu hiệu về hệ tiêu hoá. Chúng xuất hiện sau khi trẻ uống sữa hoặc các sản phẩm chứa Lactose khoảng 30 phút đến 2 giờ. Vậy cách nhận biết trẻ bất dung nạp lactose là quan sát cha mẹ có thể dễ dàng nhận thấy thông qua các dấu hiệu dưới đây:
Nhận biết trẻ bất dung nạp lactose: Trẻ tiêu chảy sau khi uống sữa
Trẻ đi ngoài phân lỏng: Đường lactose không được tiêu hoá sẽ tăng cường đào thải qua phân, hấp thụ lượng lớn nước ở đại tràng khiến cho bé tăng số lần đi ngoài. Kết cấu phân sẽ lỏng, có mùi chua, sủi bọt và có thể kèm theo nhầy. Phân của trẻ có tính acid cao, do đó tình trạng trẻ bị hăm tã, hăm đỏ ở xung quanh hậu môn sẽ xuất hiện và trong thời gian dài.
Bé bị đầy hơi, chướng bụng: lượng carbon dioxide sinh ra khi lactose bị tiêu thụ bởi hệ vi khuẩn tại ruột già khiến cho bé bị đầy hơi, chướng bụng và sôi bụng.
Một cách nhận biết trẻ bất dung nạp lactose nữa là trẻ nôn trớ, ói ra sữa sau khi uống. Bụng bé bị căng chướng khí, đầy hơi đó đó khả năng chứa đựng sữa ở bé kém. Nhu động ruột bị kích thích đẩy ngược sữa trở lại thực quản, khiến bé bị buồn nôn, trớ ngay sau khi uống sữa ở lần tiếp theo.
Đau bụng, trẻ quấy khóc: Trẻ sơ sinh sẽ biểu hiện trạng thái cơ thể thông qua tiếng khóc. Vì thế cách nhận biết trẻ bất dung nạp lactose đó là trẻ quấy khóc không ngừng, biếng bú, biếng ăn, kém chơi và đi kèm các triệu chứng trên. Những trẻ lớn hơn sẽ có những biểu hiện rõ ràng hơn như ôm bụng, mặt đỏ bừng, nắm chặt tay chân và cong lưng.
3. Do đâu trẻ bị bất dung nạp lactose
Sau khi tìm hiểu cách nhận biết trẻ bất dung nạp lactose mẹ cũng nên tìm hiểu nguyên nhân bé mắc phải hội chứng này. Bởi tuỳ từng nguyên nhân sẽ có cách xử lý khác nhau.
3.1. Bé bất dung nạp Lactose do bẩm sinh
Tỷ lệ trẻ bất dung nạp đường lactose do bẩm sinh không cao. Đây là trường hợp khi cơ thể trẻ hầu như không sản sinh được men Lactase. Nguyên nhân có thể là do trẻ di truyền từ nhiều thế hệ qua gen lặn từ cả bố và mẹ. Bên cạnh đó, trẻ sinh non có nguy cơ mắc hội chứng bất dung nạp Lactose bẩm sinh cao hơn hẳn so với trẻ sinh thường do cơ thể bé không thể tự sản sinh được Lactase.
3.2. Bất dung nạp Lactose nguyên phát
Nguyên nhân được cho là phổ biến nhất gây nên tình trạng bất dung nạp Lactose ở trẻ là khi ruột non của bé ngay khi sinh ra đã không có khả năng sản sinh đủ enzym Lactase. Kèm theo đó, lượng enzyme Lactase được tiết ra ngày càng ít dần khi cơ thể trưởng thành, ảnh hưởng đến việc tiêu hóa các sản phẩm sữa sau này.
3.4. Ruột non bị tổn thương gây rối loạn chuyển hóa Lactose
Bắt nguồn từ các chấn thương đường tiêu hóa, hoặc sau khi bé trải qua một số dạng phẫu thuật cắt bỏ một số bộ phận của hệ thống tiêu hóa. Hoặc mắc một số bệnh như: nhiễm trùng đường ruột do vi khuẩn, virus hoặc bệnh Celiac, vi khuẩn đột biến, bệnh Crohn,....
Một số nghiên nhân khiến trẻ bị bất dung nạp lactose
Các bệnh này gây tổn thương đến ruột non, khiến cho quá trình sản sinh men Lactase bị cản trở. Nhưng khả năng tiết enzym Lactase có thể hồi phục dần trở lại ban đầu sau khi các nguyên nhân kể trên được khắc phục. Tuy nhiên thời gian điều trị và hồi phục khá dài, trong giai đoạn này mẹ hạn chế cho bé sử dụng sữa và các chế phẩm từ sữa nhé.
4. Thực phẩm trẻ bị bất dung nạp lactose nên ăn
Nhờ vào cách nhận biết trẻ bất dung nạp lactose cha mẹ đã biết được bé nhà mình có mắc phải hội chứng này hay không. Nếu bé nhà mình không may bị mắc phải hội chứng này thì mẹ cũng không cần quá lo lắng. Bởi, chỉ cần loại bỏ các thực phẩm có chứa lactose và xây dựng cho bé một chế độ dinh dưỡng đủ chất thì bé vẫn sẽ khoẻ mạnh và phát triển mỗi ngày.
Bé bị bất dung nạp lactose có thể uống các loại sữa khác ngoài sữa và các chế phẩm từ sữa có chứa lactose như:
Sữa hạt: Sữa hạnh nhân, sữa đậu nành, sữa hạt điều, sữa gạo, sữa hạt điều,...
Ngoài ra bạn vẫn có thể cho bé uống sữa bò được gọi là sữa free lactose. Đây là các loại sữa đã được giảm hàm lượng đường lactose hoặc bổ sung enzym lactase vào trong sữa. Nhờ đó, các bé bị bất dung nạp lactose vẫn có thể uống mà không cần lo lắng về việc bị đau bụng, đầy hơi hay tiêu chảy,...
Trẻ bất dung nạp lactose có thể uống sữa hạt thay cho sữa bò
Nếu bạn lo lắng bé sẽ bị thiếu hụt canxi khi không sử dụng sữa và các sản phẩm từ sữa thì có thể cân nhắc các thực phẩm sau:
Các loại rau giàu canxi như: rau xanh lá, bắp cải, súp lơ xanh, đậu bắp, đậu phu,..
Các loại hạt: Hạnh nhân, hạt chia, hạt lanh, hạt dẻ, hạt macca,...
Các loại cá béo: Cá hồi, cá ngừ, cá trích,...
Các loại hải sản: Tôm, cua, hàu,...
Ngoài ra bạn có thể hỏi thêm chuyên gia về cách nhận biết trẻ bất dung nạp lactose để chắc chắn về sức khoẻ của con. Cũng từ đó, tham khảo chế độ dinh dưỡng cho bé để bé được cung cấp đầy đủ dưỡng chất mỗi ngày.
Cách chữa bất dung nạp lactose hiệu quả
Hiện nay chưa có phương thuốc nào giải quyết triệt để hiện tượng bất dung nạp lactose. Do đó, cách phòng và điều trị tốt nhất vẫn là thay đổi chế độ ăn uống, sinh hoạt, đồng thời bổ sung thêm các sản phẩm hỗ trợ cho hệ tiêu hóa:
Giảm hoặc ngừng ăn các sản phẩm chứa lactose giúp cải thiện các triệu chứng tiêu hóa. Cha mẹ có thể lựa chọn các loại sữa giảm hoặc không có lactose (free lactose) cho trẻ. Với trường hợp bất dung nạp lactose bẩm sinh, cần duy trì một chế độ ăn không có lactose.
Bổ sung kẽm cho trẻ: hỗ trợ quá trình trao đổi chất, tiêu hóa, tăng sức đề kháng cho cơ thể, tăng tốc độ chữa lành vết thương và làm giảm phản ứng viêm trong đường tiêu hóa. Có thể sử dụng các thực phẩm chứa nhiều kẽm như trứng, thịt bò, đậu hà lan, đậu xanh,…
Bổ sung canxi cho trẻ: chế độ ăn của trẻ giảm lượng lactose hoặc không có lactose dẫn đến việc trẻ giảm hấp thụ canxi. Vì vậy cần bổ sung canxi để trẻ phát triển xương đầy đủ.
Bổ sung men tiêu hóa: hỗ trợ tiêu hóa lactose trong sữa và các sản phẩm từ sữa. Tuy nhiên, cần tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng.
Bổ sung men vi sinh: cung cấp các vi khuẩn có lợi giúp duy trì cân bằng hệ vi sinh đường ruột, giảm tình trạng rối loạn tiêu hóa, tiêu chảy, đau bụng.
Cách chữa bất dung nạp lactose hiệu quả
Men vi sinh Amano Enzym Gold là sản phẩm tích hợp giữa các bào tử lợi khuẩn và nhiều enzym tiêu hóa đem lại nhiều lợi ích như: tăng cường quá trình tiêu hóa, hấp thu; thiết lập cân bằng hệ vi sinh đường ruột, ngăn ngừa các nhiễm khuẩn đường ruột, tiêu chảy, táo bón,… Đồng thời, Amano Enzym Gold còn bổ sung thêm DHA, vitamin nhóm B, D, các khoáng chất thiết yếu giúp nâng cao sức đề kháng, kích thích ăn ngon miệng,… Vì vậy đây là lựa chọn phù hợp để bổ sung cho trẻ bất dung nạp lactose.
Men vi sinh Amano Enzym Gold giải quyết tình trạng bất dung nạp lactose
Như vậy, bài viết trên đã chia sẻ về cách nhận biết trẻ bất dung nạp lactose và những thực phẩm dành cho bé bị bất dung nạp lactose. Chế độ dinh dưỡng cho bé có những nguyên tắc riêng nhưng đồng thời cũng rất linh hoạt trong việc điều chỉnh và lựa chọn các thực phẩm giúp bé có một bữa ăn đầy đủ dưỡng chất. Vì thế hãy tìm hiểu và xây dựng cho bé một chế độ dinh dưỡng khoa học, đầy đủ và cân bằng dưỡng chất nhé.