Cho trẻ nằm sấp ngủ liệu có an toàn?
Bên cạnh chế độ ăn thì giấc ngủ của trẻ là vấn đề mà nhiều cha mẹ quan tâm. Những ông bố bà mẹ mới thường lúng túng không biết làm cách nào để dỗ cục cưng của mình đi ngủ. Có nhiều lời khuyên được đưa ra cho cặp vợ chồng trẻ này. Trong đó có cách như sau “Ồ chỉ cần lật đứa trẻ nằm sấp ngủ”.
Ngày xưa chúng ta cũng thường nằm sấp ngủ và giờ đã lớn bằng từng này có sao đâu. Thực tế thì bạn có thể không sao, nhưng nhiều đứa trẻ lại có sao. Khi mà nguyên nhân thực sự của hội chứng đột tử ở trẻ sơ sinh (SIDS) chưa rõ ràng, nhiều chuyên gia y tế và các bậc cha mẹ khá lo ngại về vấn đề này. Duy chỉ có một điều chắc chắn là chúng ta có thể giảm nguy cơ SIDS bằng cách giúp trẻ ngủ an toàn.
Có nên cho trẻ nằm sấp ngủ?
Thế nào là ngủ an toàn?
Năm 2016, Hiệp hội nhi khoa Hoa Kỳ (AAP) đã đưa ra một khuyến cáo rõ ràng về giấc ngủ an toàn giúp giảm nguy cơ SIDS. Cụ thể là đặt trẻ ở:
- Bề mặt bằng phẳng, chắc chắn.
- Nằm ngửa.
- Trong cũi hoặc nôi mà không có thêm gối, đồ trải giường, chăn, hoặc đồ chơi.
- Trong phòng chung (nhưng không phải giường chung).
Những khuyến cáo này áp dụng cho tất cả thời gian ngủ, bao gồm cả giấc ngủ ngắn và ngủ qua đêm. AAP cũng khuyên cha mẹ nên sử dụng cũi hoặc bề mặt riêng biệt khác không có miếng đệm lót, vốn từng được coi là vật dụng an toàn - nhưng hiện nay không còn nữa.
Trẻ ngủ trong tư thế ngửa được cho là an toàn
Khuyến cáo này áp dụng trong bao lâu?
Câu trả lời ngắn nhất là 1 năm. Sau 1 năm, nguy cơ SIDS giảm đáng kể ở trẻ. Khi đó, có thể sử dụng một chiếc chăn mỏng trong cũi của trẻ.
Câu trả lời dài hơn là cha mẹ nên tiếp tục để con nằm ngửa miễn là chúng còn ngủ trong nôi. Điều này không có nghĩa trẻ phải giữ nguyên một tư thế như vậy khi ngủ. Nếu chúng tự chuyển được sang tư thế nằm sấp - thậm chí trước 1 tuổi - thì không sao cả.
Tại sao lại như vậy?
Nhiều mẹ sẽ thắc mắc nếu ngủ theo khuyến cáo này thì có thể con sẽ không đủ ấm, rời xa vòng tay của mẹ mà không có những đồ vật kèm theo nào giúp trẻ thoải mái.
Tuy nhiên đã có nghiên cứu chỉ ra rằng những khuyến cáo này giúp giảm nguy cơ SIDS, đặc biệt ở trẻ 2-4 tháng tuổi. Trong vòng gần 30 năm, tỷ lệ tử vong do SIDS đã giảm từ 130,3/100,000 trẻ sinh ra (năm 1990) xuống còn 35,2/100,000 trẻ sinh ra (năm 2018).
Vậy vì sao nằm sấp ngủ lại là vấn đề khi khá nhiều trẻ thích điều này? Một số giả thuyết cho rằng nó làm tăng nguy cơ SIDS.
Giả thuyết cho rằng nằm sấp làm tăng nguy cơ đột tử sơ sinh (SIDS)
Nghiên cứu cho thấy các vấn đề như tắc nghẽn đường hô hấp có thể xảy ra khi em bé hít vào lại hơi thở ra của chính mình. Điều này làm tích tụ CO2 và giảm O2.
Hít vào hơi thở ra cũng có thể khiến nhiệt trong cơ thể khó thoát ra ngoài, gây ra tình trạng quá nóng. Đây được biết là một yếu tố nguy cơ của SIDS.
Một điều nữa là đứa trẻ nằm sấp sẽ bước vào thời gian ngủ sâu hơn, lâu hơn và có thể ít phản ứng với tiếng ồn hơn, như cha mẹ mơ ước. Nhưng trớ trêu thay, điều này có thể trở nên nguy hiểm.
Nằm sấp khi ngủ cũng dẫn tới giảm huyết áp và khả năng kiểm soát nhịp tim.
Về cơ bản, thật an toàn khi một em bé thường xuyên đi vào giấc ngủ nhẹ hơn và dường như không đi vào trạng thái ngủ liên tục.
Phải làm sao khi trước 1 tuổi trẻ đã nằm sấp ngủ?
Khuyến cáo khuyên cha mẹ nên tiếp tục để trẻ nằm ngửa ngủ cho đến khi 1 tuổi, mặc dù khoảng 6 tháng tuổi là trẻ đã có thể tự lật được. Khi đó, cha mẹ thường cho phép con ngủ trong tư thế nằm sấp. Điều này thường chỉ phù hợp khi trẻ ít có nguy cơ SIDS hơn, tức là vào khoảng 1 tuổi.
Cha mẹ nên tiếp tục để trẻ nằm ngửa ngủ cho đến khi 1 tuổi
Để an toàn, trẻ nên lăn qua lăn lại theo cả 2 hướng, ngửa rồi sấp, sấp rồi ngửa, trước khi tự lựa chọn tư thế ngủ ưa thích của mình. Nếu trẻ không thể tự làm được như vậy, thì cha mẹ nên nhẹ nhàng xoay người của con ngửa lại.
Cần làm gì nếu trẻ chỉ ngủ khi nằm sấp?
Bác sĩ nhi khoa Harvey Karp đã gợi ý phương pháp Swaddling - dùng khăn quấn xung quanh trông giống con nhộng, nhằm giúp trẻ có cảm giác như đang ở trong bụng mẹ. Nhờ vậy mà trẻ sẽ ngủ ngon hơn, tránh giật mình khi ngủ.
Tuy nhiên khi thực hiện phương pháp này cũng cần một số lưu ý.
- Dừng Swaddling khi trẻ có thể tự lật qua lại, hoặc sử dụng túi ngủ để giúp cánh tay trẻ thoải mái hơn.
- Tránh để trẻ quá nóng với các biểu hiện như thở nhanh, da ửng đỏ, vã mồ hôi và tránh áp dụng Swaddling trong thời tiết ấm, nóng.
- Không quấn quá chặt. Hãy đảm bảo rằng bạn có thể đặt vừa 3 đầu ngón tay giữa ngực trẻ và khăn quấn.
Phương pháp Swaddling giúp trẻ ngủ ngon hơn
Thêm vào đó, bác sĩ Karp cũng khuyên sử dụng máy tạo âm thanh to, đều (tiếng ồn trắng) nhằm bắt chước âm trong bụng mẹ để giúp trẻ dễ ngủ.
Khi trẻ thích nằm sấp, cha mẹ có thể cho trẻ nằm ở tư thế này lúc trẻ thức, kết hợp với đung đưa và lắc lư để trẻ cảm thấy dễ chịu, thiu thiu ngủ. Sau đó, hãy đặt chúng nằm ngửa ngủ trên giường.
Bên cạnh đó, cho con ngủ trên ngực của cha mẹ cũng có thể áp dụng, miễn là người lớn không ngủ gật và đánh rơi trẻ.
Ngoài ra, một số cách khác giúp cha mẹ đảm bảo an toàn khi con ngủ là:
- Sử dụng núm vú giả.
- Cho trẻ bú nếu có thể.
- Đảm bảo trẻ không quá nóng.
- Giữ em bé trong phòng chung, nhưng không phải trên giường của cha mẹ trong năm đầu tiên.
Chỉ có thể cho trẻ nằm sấp ngủ khi chúng tự lật được cả 2 hướng
Tóm lại, việc nằm sấp ngủ chỉ an toàn khi cục cưng của chúng ta có thể tự lật được sang tư thế này sau khi đặt chúng nằm ngửa và chắc chắn là trẻ lật được cả 2 hướng. Nhưng ngay cả với trẻ đã làm được điều này, các nghiên cứu chỉ ra rằng trẻ nên ngủ trên lưng của chúng. Có thể sẽ khó thực hiện khi 2 giờ sáng mà trẻ vẫn chưa ngủ. Nhưng dù sao đi nữa thì lợi ích cũng hơn nguy cơ. Đừng quá lo lắng. Giai đoạn mới sinh sẽ trôi qua rất nhanh thôi. Và trẻ sẽ sớm có khả năng tìm được tư thế ngủ phù hợp.
