Trẻ uống sữa đậu nành có tốt không? Có thay thế sữa bò được không?

Sữa có nguồn gốc thực vật như sữa đậu nành đang ngày càng phổ biến và được nhiều mẹ lựa chọn cho trẻ để thay thế sữa bò. Ngược lại, cũng có người nói trẻ không nên uống loại sữa này vì sẽ gây dậy thì sớm. Vậy chung quy lại trẻ uống sữa đậu nành có tốt không? 

Dịch từ bài viết của tác giả Maria Masters, tham vấn y khoa bởi bác sĩ Marvin Resmovits, đăng trên trang “what to expect”.

Sữa đậu nành chứa chất gì?

Sữa đậu nành là sản phẩm được làm từ đậu nành nấu chín, với thành phần gồm có đạm đậu nành, đường và chất xơ. 

Một ly sữa đậu nành 115ml chứa khoảng 40 Kcal, 3-4g protein, 2g chất béo, 0,5g đường và các chất khoáng như canxi, sắt, kali.

Sữa đậu nành giàu đạm thực vật và các khoáng chất

Ngoài ra, trong sữa đậu nành còn có chứa một phức hợp mang tên phytoestrogens. Chất này được biết đến là estrogen thực vật (estrogen là hormon sinh dục nữ) hay isoflavones.

Đã có nhiều báo cáo về mối liên hệ giữa phytoestrogens và ung thư vú. Tuy nhiên, một số nghiên cứu lại chứng minh isoflavones có khả năng chống lại các bệnh như ung thư vú, ung thư nội mạc tử cung và ung thư tuyến tiền liệt.

Nhiều thông tin cho rằng phytoestrogen có thể tác động như một hormon giới tính đối với trẻ, là nguyên nhân dẫn tới dậy thì sớm. Tuy nhiên Hiệp hội Nhi khoa Mỹ khẳng định không có đủ bằng chứng về việc isoflavones có trong đậu nành gây ảnh hưởng xấu đến nội tiết và sự phát triển của trẻ.

>> Xem thêm Trẻ dậy thì sớm do đâu và cần phải làm gì?

Trẻ nhỏ có nên uống sữa đậu nành không?

Câu trả lời phụ thuộc vào độ tuổi của trẻ.

Với trẻ dưới 1 tuổi, không nên uống những loại sữa khác ngoài sữa mẹ hoặc sữa công thức. Nguyên nhân là do sữa bò chứa quá nhiều đạm và khoáng chất so với khả năng tiêu hoá của trẻ. Trong khi, sữa có nguồn gốc thực vật như sữa đậu nành lại không đáp ứng đủ loại chất dinh dưỡng mà trẻ cần.

Trẻ dưới 1 tuổi không nên uống sữa đậu nành

Với trẻ lớn hơn, từ 1-5 tuổi, chuyên gia khuyến cáo thức uống chủ yếu của trẻ nên là sữa bò và nước. Tuy nhiên, những loại sữa đậu nành tăng cường tương đương về dinh dưỡng có thể được dùng để thay thế. Đây là những loại sữa được bổ sung thêm các vitamin và khoáng chất. Do đó, nếu muốn cho trẻ uống sữa đậu nành, nên chọn loại sữa tăng cường và ít ngọt. Trẻ từ 1-2 tuổi nên uống từ 2-3 cốc mỗi ngày.

Đặc biệt với những trẻ bị dị ứng đạm sữa bò hoặc không dung nạp lactose, hoặc được nuôi dưỡng bằng chế độ chay, thì sữa đậu nành tăng cường là lựa chọn phù hợp để thay thế sữa bò.

Sữa đậu nành và sữa bò, loại nào tốt hơn?

Sữa đậu nành tăng cường có giá trị dinh dưỡng gần tương đương với sữa bò. Còn loại không tăng cường thì ít dinh dưỡng hơn. Ví dụ, 1 cốc sữa bò nguyên kem chứa 149 Kcal, và 7-8g protein; trong khi sữa đậu nành thông thường chỉ khoảng 105 Kcal và 6g protein.

Sữa bò toàn phần cũng chứa nhiều đường và chất béo hơn. Cụ thể 1 cốc sữa bò có 8g chất béo và 12g đường, so với 3,5g chất béo và 9g đường trong sữa đậu nành.

Sữa bò được cho là giàu dưỡng chất hơn sữa đậu nành thông thường

Với vitamin và khoáng chất, cùng một lượng như nhau thì sữa bò chứa 276 mg canxi và 322 mg kali, còn sữa đậu nành chứa 300 mg canxi và 298 mg kali. Mặc dù hàm lượng canxi có trong sữa đậu nành nhiều hơn, nhưng nó cũng chứa phytates, một chất tự nhiên có thể làm giảm khả năng hấp thu canxi. Do đó, để có đủ lượng canxi cần thiết trẻ cần bổ sung thêm từ một số nguồn khác như các loại rau và ngũ cốc giàu khoáng chất này.

Kết lại, sữa đậu nành là thức uống phù hợp với trẻ từ 1 tuổi trở lên, hoặc khi trẻ dị ứng đạm sữa bò, bất dung nạp lactose hay đang ăn chay. Không có bằng chứng cho thấy sữa đậu nành gây tình trạng dậy thì sớm ở trẻ, do đó mẹ có thể yên tâm cho con sử dụng. Tuy nhiên nếu muốn thay thế sữa bò, mẹ nên chọn loại sữa đậu nành tăng cường thêm vitamin và khoáng chất để đảm bảo cung cấp đủ dinh dưỡng cho trẻ.