Trẻ biếng ăn chậm tăng cân, đây là nguyên nhân hàng đầu
Các mẹ đều biết trẻ biếng ăn sẽ dẫn đến thiếu chất. Nhưng nói đúng hơn thì thiếu dinh dưỡng vừa là hậu quả vừa là nguyên nhân trẻ biếng ăn. Và đây còn là một trong các thủ phạm hàng đầu. Hãy cùng tìm hiểu về vấn đề này qua bài viết dưới đây nhé.
Cứ 3 trẻ có 1 trẻ biếng ăn
Tình trạng trẻ biếng ăn đang rất phổ biến, không chỉ ở Việt Nam mà tất cả các nước trên thế giới. Theo ước tính tỷ lệ này nằm trong khoảng 20-60% ở tất cả các trẻ em.
Một nghiên cứu được thực hiện tại Úc năm 2017 cho thấy, nước này có tới 31% trẻ biếng ăn. Tại Trung Quốc, dựa trên báo cáo của cha mẹ năm 2015 và năm 2017, các chuyên gia đã xác định được tỷ lệ biếng ăn ở trẻ tiểu học rất cao, lên đến 54% và có xu hướng tăng dần theo độ tuổi. Điều này có nghĩa càng lớn trẻ càng trở nên biếng ăn hơn.
Tình trạng trẻ biếng ăn đang rất phổ biến
Ở nước ta, theo đánh giá của Viện Dinh dưỡng Quốc gia, có trên 38% trẻ biếng ăn trong nhóm tuổi từ 1-6. Con số này cho thấy cứ 3 trẻ thì có 1 trẻ biếng ăn. Khảo sát được thực hiện trên đối tượng trẻ dưới 5 tuổi tại phòng khám dinh dưỡng Bệnh viện Nhi trung ương năm 2017 còn cho tỷ lệ cao hơn, lên tới 44,9%.
Như vậy có thể thấy thực trạng trẻ biếng ăn rất đáng báo động. Vấn đề này ảnh hưởng đến sự phát triển về cả thể chất và trí tuệ của trẻ, đòi hỏi các bậc phụ huynh và chuyên gia dinh dưỡng cần chung tay khắc phục.
Vì sao thiếu chất khiến trẻ biếng ăn?
Trẻ biếng ăn có thể do rất nhiều nguyên nhân như sinh lý, bệnh lý, chế độ dinh dưỡng chưa phù hợp. Trong đó, thiếu chất vừa là hậu quả, vừa là thủ phạm hàng đầu khiến trẻ biếng ăn. Vì sao lại như vậy?
Vì sao thiếu chất khiến trẻ biếng ăn?
>> Xem thêm Biếng ăn sinh lý là gì? Giải pháp để cùng con vượt qua
>> Xem thêm Chỉ mặt điểm tên những bệnh thường gặp gây biếng ăn
Về cơ bản có thể chia dinh dưỡng thành 4 nhóm chính: tinh bột, đạm, dầu mỡ, và rau củ quả cung cấp vitamin, muối khoáng, chất xơ. Mỗi nhóm này đều đảm nhận một vai trò riêng, với mục tiêu chung là duy trì sức khỏe của trẻ. Sẽ như thế nào nếu trẻ thiếu chúng? Dưới đây là mối liên hệ giữa việc thiếu một số chất cụ thể với tình trạng biếng ăn, chậm tăng cân của trẻ.
- Thiếu Vitamin
Vitamin được xếp vào nhóm vi chất thiết yếu, dù chỉ cần một lượng nhỏ nhưng đóng vai trò rất quan trọng. Trong đó phải kể đến các vitamin nhóm B. Đây là nhóm vitamin tan trong nước, tham gia vào quá trình chuyển hóa thức ăn và đặc biệt liên quan đến hệ tiêu hoá của trẻ.
Ví dụ Vitamin B1, hay còn gọi là thiamin, giúp cơ thể chuyển hóa tinh bột từ thức ăn thành năng lượng. Bên cạnh đó, nó còn có tác dụng điều hoà và cải thiện cảm giác thèm ăn.
Thiếu Vitamin nhóm B liên quan đến tình trạng trẻ biếng ăn
Vitamin B2 tham gia vào quá trình chuyển hóa thức ăn, giúp cơ thể tự cân bằng dinh dưỡng. Ngoài ra, Vitamin B2 cũng giúp niêm mạc ruột nhanh lành trong các trường hợp tổn thương, hay tiêu chảy kéo dài.
Đối với Vitamin B6, vai trò quan trọng nhất phải kể đến là giúp chuyển hoá chất đạm. Nhờ sự có mặt của Vitamin B6, các amino acid (thành phần cấu tạo nên protein trong cơ thể người) được tổng hợp và thực hiện chức năng.
Một loại Vitamin nhóm B nữa cũng cần chú ý là Vitamin B12. Nó giữ vai trò trong hệ thần kinh, tham gia quá trình sản xuất tế bào máu và giúp cơ thể sử dụng hiệu quả acid folic và carbohydrates. Nếu B12 không đủ, trẻ có thể bị thiếu máu và mệt mỏi. Nặng hơn là hình thành loét miệng, lưỡi gây mất vị giác và ăn không ngon miệng.
Như vậy, với những vai trò kể trên, khi thiếu các Vitamin nhóm B quá trình chuyển hóa thức ăn sẽ bị chậm lại. Đồng thời cảm giác thèm ăn của trẻ cũng bị ảnh hưởng. Đây là nguyên nhân khiến trẻ biếng ăn.
- Thiếu khoáng chất
Tương tự như vitamin, các khoáng chất cũng tham gia vào quá trình chuyển hoá, hấp thu thức ăn của trẻ. Một trong số đó phải kể đến là kẽm.
Theo số liệu của Viện dinh dưỡng quốc gia năm 2015, tỷ lệ thiếu kẽm ở trẻ em Việt Nam rất cao, lên tới gần 70%. Tình trạng này phổ biến hơn ở khu vực miền núi và nông thôn.
Tỷ lệ thiếu kẽm ở trẻ em Việt Nam rất cao, khoảng 70%
Kẽm là thành phần cấu trúc của nhiều loại men (enzym) khác nhau giúp chuyển hóa thức ăn. Bên cạnh đó, kẽm còn là yếu tố tham gia điều hoà vị giác và tạo cảm giác ngon miệng cho trẻ. Do đó thiếu kẽm sẽ dẫn tới biếng ăn do rối loạn vị giác.
- Thiếu chất xơ
Chất xơ mặc dù không có giá trị dinh dưỡng nhưng lại đóng vai trò rất quan trọng đối với hệ tiêu hoá.
Cụ thể, nó giúp tăng kích thước phân, làm mềm phân, do đó giúp đào thải phân ra ngoài một cách dễ dàng và phòng chống táo bón. Một số chất xơ còn có tác dụng prebiotic, hay chính là làm thức ăn cho các vi khuẩn có lợi sinh sống trong đường ruột. Nhờ vậy mà cộng đồng này phát triển tốt hơn, hỗ trợ tiêu hoá thức ăn và tăng sức đề kháng cho cơ thể.
Chất xơ rất tốt cho hệ tiêu hoá của trẻ
Trẻ ăn ít rau thường bị thiếu chất xơ. Khi đó, trẻ sẽ có nguy cơ bị táo bón cao hơn. Thức ăn không được tiêu hoá tốt, gây ứ đọng, đầy chướng bụng là nguyên nhân khiến trẻ ăn trở nên chán ăn.
- Thiếu protein
Protein có thể lấy từ nguồn động vật như thịt, cá, sữa, trứng,... và nguồn thực vật như đậu, đỗ, vừng, lạc.
Chúng được ví như những viên gạch giúp hình thành cấu trúc cơ thể, phát triển cơ, cung cấp năng lượng và tăng cường hệ miễn dịch. Do đó, trẻ ăn thiếu protein sẽ chậm tăng cân, chậm lớn.
Trong các mắt xích tạo nên phân tử protein, có một loại acid amin mang tên Lysine cũng có ảnh hưởng không nhỏ đến vấn đề ăn uống của trẻ. Với vai trò phát triển men tiêu hoá và duy trì hệ miễn dịch, Lysine giúp trẻ ăn ngon hơn nhờ kích thích cảm giác ngon miệng. Trên thực tế, thiếu Lysine được coi là nguyên nhân dẫn tới tình trạng biếng ăn ở trẻ.
Thiếu Lysine làm trẻ ăn không thấy ngon
Giải pháp giúp trẻ hết biếng ăn
Như vậy các mẹ đừng chỉ nghĩ rằng biếng ăn khiến con thiếu chất. Mà ngược lại, không đủ dinh dưỡng cũng là thủ phạm dẫn tới tình trạng biếng ăn ở trẻ. Có những đứa trẻ ban đầu không biếng ăn, nhưng do chế độ ăn không cân đối, ăn thiên lệch nên dần dần bị thiếu chất và trở nên lười ăn hơn.
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, càng lớn trẻ càng có xu hướng ăn ít đi. Như vậy, thiếu dinh dưỡng là yếu tố không thể bỏ qua.
Dưới đây là giải pháp dành cho mẹ có con biếng ăn do không đủ dưỡng chất.
- Cho trẻ ăn đa dạng nhiều loại thực phẩm và đủ 4 nhóm
Đây là điều đầu tiên trong 10 lời khuyên dinh dưỡng hợp lý của Viện Dinh dưỡng Quốc gia. Cụ thể 4 nhóm thực phẩm bao gồm tinh bột (cơm, cháo, mì), đạm (thịt, cá, trứng, sữa), dầu mỡ, và rau củ quả.
Dinh dưỡng cho trẻ cần đầy đủ 4 nhóm thực phẩm
>> Xem thêm Trẻ lười ăn rau, mẹ đừng ép mà hãy thử áp dụng những cách này
- Bổ sung vi chất cho trẻ
Thiếu một số vi chất nhất định có thể khiến trẻ biếng ăn. Để kích thích trẻ ăn ngon miệng hơn, mẹ cần bổ sung đầy đủ các chất này.
Chế độ ăn là cách cung cấp vi chất đơn giản nhất. Dưới đây là một số nhóm thực phẩm giàu vitamin nhóm B, kẽm và lysine.
- Nguồn vitamin nhóm B: gạo lứt, chuối, các loại đậu, thịt gà
- Nguồn Lysine: lòng đỏ trứng, cá, thịt, sữa, và các loại đậu
- Nguồn kẽm: hải sản, thịt bò, rau lá xanh đậm, các loại hạt
Bổ sung kẽm cho trẻ từ nguồn thức ăn giàu kẽm
Ngoài ra, mẹ có thể lựa chọn những sản phẩm sẵn có như Amano Enzym Gold chứa cả kẽm, vitamin nhóm B và lysin với hàm lượng vừa đủ, giúp kích thích trẻ ăn ngon miệng và cải thiện biếng ăn hiệu quả.
Biếng ăn do thiếu chất không khó để giải quyết. Một chế độ dinh dưỡng đầy đủ sẽ nhanh chóng cắt đứt vòng luẩn quẩn này. Và tình trạng biếng ăn của con sẽ được cải thiện đáng kể.